Historisch Limmen

Hooghuizen een 'begraven hofstede' in Limmen

Enkele jaren geleden werd door de archeologische werkgroep Limmen op een luchtfoto van de RAF een grachtenstelsel ontdekt in Limmen in een weiland genaamd Hooghuizen en op het aangrenzende weiland de Hoge Weid. Nader onderzoek doormiddel van een terreinbezoek, boringen en grondradaronderzoek maakte duidelijk dat het om een systeem van concentrische grachten is met als kern een rechthoekig omgracht terrein.

hofstede1 scan1 scan3
Grachtcontouren                                                                           Grondradaronderzoek                              

Uit historische bronnen is niets bekend over dit kasteelterrein. Uit het booronderzoek kwam naar voren dat er behalve een cultuurlaag uit de ijzertijd, Late Middeleeuwen ook een tweede dieper gelegen prehistorisch niveau aanwezig was. De sporen van grachten en sloten die in verband kunnen worden gebracht met de begraven hofstede Hooghuizen zijn te dateren in de Late Middeleeuwen. Het centrale middenterrein was bereikbaar via een toegangweg uit het oosten en was 6 meter breed. De baksteen vondsten uit de binnengracht zijn te dateren tussen 1375-1625. In het binnenterrein stonden één of meer met leisteen bedekte stenen gebouwen. De verdedigbare functie van de buitenring lijkt symbolisch, maar was door de aanleg van meerdere ringen wel effectief genoeg om de potentiële vijand te vertragen in de aanval.

voorbeeld
voorbeeld van een Hofstede is Oosterwijk of HuisForeest te Beverwijk

Op basis van de naam Hooghuizen, de aanwezigheid van een centrale gracht en het gebruik van bakstenen zou de vindplaats op het eerste gezicht gekarakteriseerd kunnen worden als een kasteelterrein. Het is alleen de vraag of we daarbij moeten denken aan een effectief verdedigbaar kasteel. Juist in de Late Middeleeuwen, vanaf 1450, treffen we een groot aantal omgrachte adellijke huizen aan die niet verdedigbaar waren. Voor Hooghuizen kunnen we het beste spreken van een 'begraven Hofstede' (begraven betekent omgracht of omgraven). Op grond van zeldzaamheid is Hooghuizen zeker behoudenswaardig, het is één van de weinige vindplaatsen van een begraven hofstede in de regio.

Wie de eigenaar van het gebouw geweest zou kunnen zijn is onbekend, daar er géén bronvermeldingen te vinden zijn. Volgens Cees Druijven, historicus, staat het vast dat een van Foreest van Oosterwijk uit Beverwijk in 1550 eigenaar was van 21 morgen land (1 morgen is 1 ha). Dit bezit is van vader op zoon overgegaan en dat zou kunnen betekenen dat dit een familiebezit is geweest van de familie van Foreest.

Bovenstaande gegevens komen voort uit het rapport van archeoloog Menno Dijkstra en is in te zien bij de Stichting.

Ron Duindam